1923an, Benta auzoa Arrigorriagatik banandu eta Basauriko San Migeli atxiki zitzaion. Horrela, Bizkaiko Aldundiak 1902an hasitako prozesu burokratiko luze bat amaitu zen. Dokumentazioan ikus daitekeenez, XIX. mendearen amaieratik aurrera bertako biztanleen eta gure udalaren nahia zen Basauriko San Migel elizateko kide izatea.
1923ko urriaren 29an aldarrikatu zen atxikimendua gauzatzen zuen Errege Agindua, Miguel Primo de Rivera jeneralaren Direktorio Militarrean. Udalak, Jesús Goyarrola buru zela, tramitea Direktorioaren lanari esker arindu ahal izan zela erabaki zuen eta, eskerrak emateko, 1924an Bentako plaza Marqués de Estella plaza gisa bataiatzea erabaki zuen, diktadorearen omenez. Gainera, Primo de Rivera Basauriko lehen adopzio-seme izendatu zuten, eta Isidoro Guinea margolariari, Anselmo Guinea artista ezagunaren semeari, pergamino artistiko bat egiteko enkargua eman zioten, udalerriak Bentaren anexioagatik jeneralari zion esker ona islatzeko. Lanak 700 pezetako kostua izan zuen, eta kutxatila batean aurkeztu zen, honako hau idatzita:
Al Excelentísimo señor Don Manuel [sic] Primo de Rivera y Orbaneja, Marqués de Estella, en testimonio del [sic]gratitud concediendo justicia a los anhelos del vecindario del enclavado denominado Venta, incorporado a Basauri, por Real Decreto del 29 de Octubre.
1924ko otsailaren 4ko Basauriko Udaleko Osoko Bilkuraren akta.
1924ko otsailaren 8an, Basauriko alkateak eta beste pertsona batzuek osatutako udal-segizio bat Madrilera joan zen pergaminoa Primo de Riverari pertsonalki emateko.
1923ko azaroaren 7ko Basauriko Udaleko Osoko Bilkuraren aktaren zatia, Bentaren anexioari buruzkoa.
Iturria: Basauriko Udala.
1924ko San Isidroko jaiak
Gaur egun Bentan ospatzen diren ekitaldi garrantzitsuenetako bat San Isidro Laborariaren omenezko maiatzeko jaiak dira. Basauriko Udalak ospakizun horri eustea erabaki zuen, eta horrela, 1924an, anexioa gertatu eta hilabete gutxira, San Isidro jaiak ospatu ziren ordurako Basaurikoa zen Benta auzoan.
Auzoko patroiaren aldeko ospakizunak maiatzaren 14tik 18ra bitartean egin ziren, garai hartan Marqués de Estella Plaza izena zuen Bentako Plazaren inguruan, gorago ikusi dugun bezala.
Jaien egitarauan ikus ditzakegu egun haietan antolatu ziren jarduerak, hala nola hungariar zartaginaren jokoak eta itsulapiko jokoa, zaku lasterketa edo bizikleta lasterketa. Zinema-saioa ere nabarmendu behar da, eta ahaztu gabe aurreko urteetan, nahiz eta Benta Arrigorriagakoa izan, ospakizun horietan parte hartzen zuen Udal Musika Bandak girotutako erromeriak eta kalejirak.
Gaur egun, egitaraua nabarmen aldatu bada ere, Bentako bizilagunek eta gainerako basauriarrek ere euren santu nekazariarekin duten hitzordura joaten dira urtero maiatzean.
Benta auzoa 1926an.
Iturria: Basauriko Udal Artxiboa.
Informazio hau etengabe eguneratzen ari gara. Gaiari buruzko argazkiak edo bestelako materiala badaukazu eta partekatu nahi badituzu, jarri harremanetan Liburutegiarekin, hemen
Iturriak eta bibliografia:
Azcona, J.M.: Historia de la Anteiglesia de San Miguel de Basauri. Basauriko Udala, 1996
Basauri Kultur Etxea
Basauriko Udal Artxiboa
Basauriko Udala. Osoko bilkuren aktak. [Kontsulta: 2024-04-15]. www.basauri.eus
Bizkaiko Foru Agiritegi Historikoa
García, R.: Basauri: antzinako. [S.l.], 2006
Velilla Iriondo, J.: Basauriko San Migel: historia eta artea. Bizkaiko Foru Aldundia, 1993